2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. Maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptaline ilişkin AYM kararı
1. GİRİŞ
Anayasa Mahkemesi tarafından 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. Maddesinin işleten değişikliğinin sigorta sözleşmesine ilişkin olan üçüncü ve dördüncü fıkralarının, Anayasa’nın 13. ve 48. Maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptallerine karar verilmiştir.
2. KARARA İLİŞKİN
Adana 4. Tüketici Mahkemesi, Sigorta Şirketi tarafından ödenen tazminatın rücuen tahsili talebi ile sigortalı önceki işletene başlatılan icra takibine konu itirazın iptali davasında itiraz konusu kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla kuralların iptalleri için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur. İtiraz gerekçesi olarak; kişinin aracını sattığı anda mülkiyet hakkının sona ermesine karşın iptali istenen kurallar uyarınca sözleşmeden kaynaklı sorumluluğunun devam ettiği, bu itibarla kusurunun olmadığı hallerde dahi tazminat sorumluluğunun bulunabileceği, bu durumun kişinin mülkiyet hakkının ihlaline neden olduğu ileri sürülmüştür.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. Maddesinin 3. Fıkrasında taraflar arasındaki sigorta sözleşmesinin,
sigortalı tarafından devir işleminin bildiriminden sonra sigortacı tarafından feshedilmediği durumda sözleşmenin yürürlükte olup olmadığı noktasında açık bir düzenleme bulunmadığı; sigortacı tarafından fesih işlemi yapılmaması halinde sözleşmenin hüküm ve sonuç doğurmaya devam edeceğinin anlaşıldığı belirtilmiştir.
Sözleşmenin sona erdirilmesi noktasında sigortacıya takdir yetkisi tanımanın ve sözleşmeyi sona erdiren karşılıklı taraf iradelerinin varlığına rağmen sözleşmenin belirli bir süre daha hüküm ve sonuç doğuracağının öngörülmesi, Anayasa Mahkemesi tarafından, Anayasa’nın 48. Maddesinde güvence altına alınan sözleşme özgürlüğünün sınırlandırılması olarak değerlendirilmiştir. Özellikle önceki işletenin aracın satılması ile birlikte fiili ve hukuki hakimiyetinin sona erdiği; yeni işleten üzerinde herhangi bir denetim ve gözetim yükümlülüğü bulunmadığına dikkat çekilerek iptali istenen kuralların önceki işletenin mülkiyet haklarına ve sözleşme özgürlüğüne ağır bir müdahale niteliği taşıdığı, kuralların bahsi geçen haklara müdahalesinin ölçülülük ilkesi ile bağdaşmadığı belirtilmiştir. Diğer yandan, müdahalenin ağırlığının tespiti ile birlikte ölçülü bir sınırlama modeli olarak yeni işletenin aracı devralması akabinde ve trafiğe çıkarılması öncesinde ZMMS sözleşmesi yapma yükümlülüğü getirilmesi çözüm önerisine de karar metninde yer verilmiştir.
3. SONUÇ
Anayasa Mahkemesi tarafından Karayolları Trafik Kanunu’nun ‘’Sigorta sözleşmesinin verilmesi ve
işletenin değişmesi halinde yapılacak işlemler’’ başlıklı 94.Maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının iptallerine; kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.
Av. Furkan Şahankaya
Published :
Categories: Insurance & Reinsurance