News & Insights

        
Av. Ece Akbaba
Associate

Yapı Sahipleri ile Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi İmzalayacak Yapı Denetim Kuruluşlarının Elektronik Ortamda Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

  1. GİRİŞ

09.03.2023 tarihli ve 32127 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Sahipleri ile Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi İmzalayacak Yapı Denetim Kuruluşlarının Elektronik Ortamda Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ  (“09.03.2023 tarihli Tebliğ”) ile küme yapı, elektronik ortamda görevlendirme yapılan yapı denetim kuruluşlarının sıralamalardan çıkarılması dahilinde belirlenen süreler ve görevlendirilmelerine müteakip toplam yapı inşaat alanları için belirlenen süreler gibi yapı denetim firmalarını ilgilendiren hususlarda düzenlemelere gidilmiştir.

  • 09.03.2023 TARİHLİ TEBLİĞ İÇERİĞİNDE YER ALAN DEĞİŞİKLİKLER VE İLAVELER
    • İLGİLİ BAKANLIK İFADESİNDEKİ DEĞİŞİKLİK

09.03.2023 tarihli Tebliğ ile; 29.12.2018 tarihli ve 30640 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Sahipleri ile Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi İmzalayacak Yapı Denetim Kuruluşlarının Elektronik Ortamda Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ’de (“29.12.2018 tarihli Tebliğ”) yer alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ibareleri 29 Ekim 2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Karanamesi ile değiştiği üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (“Bakanlık”) olarak değiştirilmiştir.

  • HATALI GÖREVLENDİRME TANIMININ İLAVESİ

09.03.2023 tarihli Tebliğ ile hatalı görevlendirme, üç şekilde karşımıza çıkabilecek biçimde tanımlanmıştır:

a) Yapı ruhsatı alındıktan sonra bilgilerin yanlış olması nedeniyle yapının eklenti olmadığının ya da yanlış yapıya eklenti yapıldığının ve yapıya Bakanlıkça görevlendirmenin bu şekilde yapıldığının tespit edilmesi,

b) Yapı ruhsatı alındıktan sonra bilgilerinin yanlış olması nedeniyle yapının küme yapı içerisinde yer almadığının ve o yapı için Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirmenin küme yapı olarak yapıldığının tespit edilmesi,

c)  29.12.2018 tarihli Tebliğ’in 8. maddesinin 7. fıkrasının (b) bendi veya aynı maddenin 8. fıkrasının (a) ve (b) bentleri uyarınca elektronik ortamda yapılan görevlendirmeler hariç yapı ruhsatı alındıktan sonra yapının bilgilerinin yanlış olması nedeniyle Bakanlıkça o yapı için yanlış yapı grubundan görevlendirme yapıldığının tespit edilmesi.

  •  YAPI DENETİMİ HİZMET SÖZLEŞMESİNİN FESHİNE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER

Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirme yapılan yapılar için yapı denetim kuruluşları aşağıdaki hallerden bir veya birden fazlasının gerçekleşmesi durumunda 60 gün süreyle 29.12.2018 tarihli Tebliğ’in 7. maddesinde yer alan Yapı Denetim Kuruluşlarının Elektronik Ortamda Sıralanması yan başlıklı hükmü uyarınca oluşturulmuş sıralamalardan çıkarılacak ve yeni bir işte denetim görevi üstlenmelerine izin verilmeyecektir:

  • Yapı denetimi hizmet sözleşmesinin imzalanmamış olduğunun anlaşılması,
  • Yapı denetim kuruluşunun yeni iş almaktan men cezası alması,
  • Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) 21. maddesinde yapı denetim kuruluşunun izin belgesinin Bakanlıkça geçici olarak geri alınması veya iptal edilmesi ile Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun o yapı için görevlendirilmesinin kaldırılması şeklinde düzenlenmiş fesih halleri hariç, yapı denetim hizmet sözleşmesinin yapı denetim kuruluşundan kaynaklanan sebeple feshedildiğinin anlaşılması.

Bu durumların takvim yılı içinde birden fazla olması halinde ise yapı denetim kuruluşu her bir fiili için ayrıca 30 gün daha bahsi geçen 29.12.2018 tarihli Tebliğ’in 7. maddesi uyarınca yapılan sıralamalardan çıkarılacak ve yeni bir işte denetim görevi üstlenmesine izin verilmeyecektir. Bu husus Bakanlığın elektronik sistemi üzerinden konuya ilişkin yapı denetim kuruluşuna bildirimde bulunması ile işleme konulmuş sayılacaktır.

Takvim yılı içerisindeki fiillerin sayılarının belirlenmesinde;

  • Sözleşmenin imzalanmaması durumu için; Bakanlıkça elektronik ortamda yapılan görevlendirme tarihi,
  • Sözleşme feshi durumu için; noter tarihi dikkate alınacaktır.

Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun görevlendirilmesi veya elektronik ortamda görevlendirilmesi akabinde toplam yapı inşaat alanı 50.000 m2’ye (dahil) kadar olan yapılarda 15 gün, diğer yapılarda ise 20 gün içerisinde yapı denetimi hizmet sözleşmesinin yapı sahibinden kaynaklanan nedenlerle imzalanmaması ve yapı denetim kuruluşunun talebi doğrultusunda bu konunun ilgili idarece teyidinin yapılması hususları Bakanlığın elektronik sistemine ilgili idarelerce kaydedilecektir.

Yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalanmayan işlerde, yukarıda belirtilen ilgili durumlar için ayrı ayrı 15 ve 20 gün olarak belirlenmiş sürelerde yapı denetim kuruluşundan kaynaklanan nedenlerle bu sözleşmenin imzalanmadığının ilgili idarece elektronik sisteme kaydedilmesini takiben yapı denetim kuruluşu hakkında yukarıda bahsedildiği üzere işlem tesis edilecektir.

Elektronik ortamda belirlenen yapı denetim kuruluşunun, görevlendirilmesini takiben toplam yapı inşaat alanı 50.000 m2’ye (dahil) kadar olan yapıda 10 gün, 50.000 m2’nin üzerinde olan yapıda 15 gün içinde o yapı için Yönetmeliğin 15. maddesinde belirtilen gerekli denetim elemanlarını görevlendirmeyerek yapının denetim sorumluluğunu üstlenmemesi halinde bu hakkını kaybetmesi söz konusu olacaktır. Denetim elemanlarında eksik bulunmayan yapı denetim firmaları için aşağıda bahsedilecek minvalde sıralamadan çıkarma işlemi uygulanmayacaktır.

Bakanlıkça yapı için yukarıda belirtilen esaslar dahilinde yeniden elektronik ortamda görevlendirme yapılarak yapının denetim sorumluluğunu üstlenmeyen yapı denetim kuruluşu, 29.12.2018 tarihli Tebliğ’in 7. maddesi uyarınca yapılan sıralamalardan 60 gün süreyle çıkarılacak ve bu süre zarfında yeni bir denetim işinin sorumluluğunu üstlenmesine izin verilmeyecektir. Bu süre, fiilin Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölgeler ve Sanayi Siteleri onaylı sınırı içerisindeki yapılardagerçekleşmesi halinde %50 arttırılacaktır.

Sıralamadan çıkarma ve bunu takiben gelen sınırlamalara yönelik işlemler Bakanlığın elektronik sistemi üzerinden konuya ilişkin yapı denetim kuruluşuna bildirimde bulunularak, sıralamadan çıkarılmayı gerektiren eylemin gerçekleştiği tarihi takip eden 60 gün veya 60 günün %50 arttırılması sonucu bulunan süre boyunca uygulanacaktır.

Denetim elemanı görevlendirmesi yapılmış olması ancak yukarıda belirtilen 10 ve 15 günlük süreler sona ermeden görevlendirilen denetim elemanın vefat etmesi veya kuruluştan istifa etmesi nedenlerinden biriyle o yapıyla ilişiğinin kesilmesi halinde, süre sonunda yukarıda bahsedildiği üzere yürütülecek işlemlerde, Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunca yapıda o statüde denetim elemanı görevlendirilmiş kabul edilecektir.

Bakanlıkça, 29.12.2018 tarihli Tebliğ’in 8. maddesi uyarınca yapı denetim hizmet sözleşmesini imzalayacak yapı denetim kuruluşunun belirlenmesi hususunda elektronik ortamda görevlendirilen yapı denetim kuruluşunun o yapıda hatalı görevlendirildiğinin tespit edilmesi durumunda, sorumlu yapı denetim kuruluşu tespiti akabinde 60 gün süreyle, Bakanlığın elektronik sistemi üzerinden konuya ilişkin yapı denetim kuruluşuna bildirimde bulunularak kuruluşun  29.12.2028 tarihli Tebliğ’in 7. maddesi uyarınca yapılan sıralamalardan çıkarılmasına ve kuruluşun bu süre boyunca yeni bir işin denetim sorumluluğunu üstlenmesine izin verilmemesine yönelik işlem tesis edilecektir.

Bakanlığın elektronik sistemi üzerinden ilgili idarece yapıya yönelik ruhsat onayı verilmeden önce yapıya ilişkin bilgilerin doğruluğu yapı denetim kuruluşunca aynı elektronik sistem üzerinden onaylanacaktır. Bu onaya rağmen Bakanlıkça hatalı görevlendirme yapıldığının tespit edilmesi halinde söz konusu durum ilgili yapı denetim kuruluşu hakkında gerçeğe aykırı beyan veya bilgi/belge vermesi sebebiyle o yapı için hatalı görevlendirmeye sebebiyet vermek olarak kabul edilecek ve 60 günlük süre ile sıralamadan çıkarılarak bu süre boyunca yeni bir işin denetim sorumluluğunu üstlenmesine izin verilmeyecektir.

Bakanlığın elektronik sisteminde sehven seçeneği seçilerek yapıya ilişkin ilgili bilgide değişikliğe gidilmesi nedeniyle hatalı görevlendirmeye sebebiyet verildiğinin anlaşılması durumu, yapı denetim sisteminde o yapıya ilişkin ruhsat onayı verildikten sonra yapı için başka bir ruhsat düzenlenmesine bağlı olmaksızın Bakanlıkça hatalı görevlendirme için yapı ruhsatı alındıktan sonra bilgilerin yanlış olması haliolarak değerlendirilecektir.

  •  KÜME YAPILAR TANIMI VE BU YAPILARA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLERKÜME YAPILARIN TANIMI

Küme yapılar 09.03.2023 tarihli Tebliğ’de üç şekilde tanımlanmıştır;

a) 01.01.2019 öncesi için; yapı denetimi hizmet sözleşmesi imzalanarak ruhsatlandırılan yapılardan; yapı denetimi hizmet sözleşmesi feshedilen, aynı adada veya parselde aynı yapı müteahhidi tarafından inşasına devam edilecek, sayısı iki veya daha fazla olan ve herhangi birine daha önce Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirme yapılmadan yapı sahibi veya yapı sahiplerinin talebi üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün (“Müdürlük”) onayı alınan yapılar,

b) 01.01.2019 sonrası için; aynı adada veya parselde aynı yapı müteahhidi tarafından inşa edilecek ve proje müelliflerince elektronik ortama bilgileri en fazla 30 gün içerisinde girilen, sayısı iki veya daha fazla olan ve bu yapılardan herhangi birine daha önce Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirme yapılmadan talep üzerine bulunduğu ilin Müdürlüklerinin onayı alınan yapılar,

c) Aynı ilgili idare sınırları içerisinde enerji santralinin parçası olan yapılardan aynı yapı müteahhidi tarafından inşa edilecek, sayısı iki veya daha fazla olan ve proje müelliflerince elektronik ortama bilgileri en fazla 30 gün içerisinde girilen ve herhangi birine daha önce Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirme yapılmadan yapı sahibi veya yapı sahiplerinin talebi üzerine Müdürlüğün onayı alınan yapılar.

  • KÜME YAPILARA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER
    • Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Feshine İlişkin Değişiklikler

Küme yapıda yer alan her bir yapı için söz konusu yapının kendi inşaat alanı dikkate alınarak yukarıda 2.3. maddede bahsi geçen hizmet sözleşmesi imzalama süreleri uygulanacak ve kümede yer alan her bir yapı için aynı maddedeki şekilde işlem yürütülecektir.

  • Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesini İmzalayacak Yapı Denetim Kuruluşunun Belirlenmesine İlişkin Değişiklikler

Küme yapıda yer alan her bir yapı için söz konusu yapının kendi inşaat alanı dikkate alınarak o yapı için denetim elemanı görevlendirme süresi yukarıda 2.4. maddedeki şekilde uygulanacak ve kümede yer alan her bir yapı için aynı maddede bahsi geçen şekilde işlem tesis edilecektir. Küme yapı içerisinde; birden fazla adada yapı olması halinde Bakanlıkça elektronik ortamda yapılacak görevlendirme, ada numarası küçük olandan büyüğe doğru; ada içerisinde birden fazla parselde yapı olması halinde ise Bakanlıkça elektronik ortamda yapılacak görevlendirme, parsel numarası küçük olandan büyüğe doğru yapılacaktır.

  • SONUÇ

Bakanlıkça elektronik ortamda belirlenen ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında yer alan yapılarda hangi yapı denetim kuruluşunun görev alacağı, görevlendirme sonrası iş ve işlemlerin denetimi ve olası ihmallere karşı uygulanacak idari cezaların düzenlendiği 09.03.2023 tarihli Tebliğ, yapı denetim kuruluşlarınca büyük önem arz etmektedir. Bahsi geçen hususlarda yaşanabilecek olası ihmaller uzun soluklu sonuçlar doğurabilecektir.

Av. Beliz Özkan

Stj. Av. Ece Akbaba


Av. Ece Akbaba
Published :
Categories: Other